Բազմապատկում։ Բազմանիշ թվի բազմապատկումը երկնիշ և եռանիշ թվերով
Նախ վերհիշենք, թե ինչպես ենք բազմանիշ թիվը բազմապատկում միանիշ թվով՝
x | 6 | 4 | 3 | |
3 | ||||
1 | 9 | 2 | 9 | |
Այժմ բազմանիշ թիվը բազմապատկենք երկնիշ թվով:
Թիվը երկնիշ թվով՝ բազմապատկելիս սյունակաձև գրելու դեպքում նախ այն բազմապատկում ենք միավորով, արդյունքը գրում ենք գծից ներքև 1-ին տողում, ապա տասնավորով, որի արդյունքը գրում ենք երկրոդ տողում 1 նիշ խորքից, և արդյունքները գումարում ենք այնպես, ինչպես այս օրինակներում՝
x | 4 | 5 | 6 | ||
6 | 5 | ||||
+ | 2 | 2 | 8 | 0 | |
2 | 7 | 3 | 6 | ||
2 | 9 | 6 | 4 | 0 | |
Այժմ բազմանիշ թիվը բազմապատկենք եռանիշ թվով:
Թիվը եռանիշ թվով բազմապատկելիս սյունակաձև գրելու դեպքում նախ այն բազմապատկում ենք միավորով, արդյունքը գրում ենք գծից ներքև 1-ին տողում, ապա տասնավորով, որի արդյունքը գրում ենք երկրոդ տողում 1 նիշ խորքից, հետո հարյուրավորով, որի արդյունքը գրում ենք երրորդ տողում 2 նիշ խորքից և արդյունքները գումարում ենք այնպես, ինչպես օրինակում՝
x | 5 | 4 | 6 | 2 | |||
1 | 2 | 3 | |||||
+ | 1 | 6 | 3 | 8 | 6 | ||
1 | 0 | 9 | 2 | 4 | |||
5 | 4 | 6 | 2 | ||||
6 | 7 | 1 | 8 | 2 | 6 | ||
1․ Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը։
678×5=3390
x | 6 | 7 | 8 | |
5 | ||||
3 | 3 | 9 | 0 | |
1240×3=3720
x | 1 | 2 | 4 | 0 | |
3 | |||||
3 | 7 | 2 | 0 | ||
585×55=32175
x | 5 | 8 | 5 | |||
5 | 5 | |||||
+ | 2 | 9 | 2 | 5 | ||
2 | 9 | 2 | 5 | |||
3 | 2 | 1 | 7 | 5 | ||
548×66=36168
x | 5 | 4 | 8 | |||
6 | 6 | |||||
+ | 3 | 2 | 8 | 8 | ||
3 | 2 | 8 | 8 | |||
3 | 6 | 1 | 6 | 8 | ||
828×882=730296
x | 8 | 2 | 8 | |||||
8 | 8 | 2 | ||||||
+ | 1 | 6 | 5 | 6 | ||||
6 | 6 | 2 | 4 | |||||
6 | 6 | 2 | 4 | |||||
7 | 3 | 0 | 2 | 9 | 6 | |||
625×304=190000
x | 6 | 2 | 5 | ||||||
3 | 0 | 4 | |||||||
+ | 2 | 5 | 0 | 0 | |||||
0 | 0 | 0 | |||||||
1 | 8 | 7 | 5 | ||||||
1 | 9 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||||
8624×126
x | 8 | 6 | 2 | 4 | |||||
1 | 2 | 6 | |||||||
+ | 5 | 1 | 7 | 4 | 4 | ||||
1 | 7 | 2 | 4 | 8 | |||||
8 | 6 | 2 | 4 | ||||||
1 | 0 | 8 | 6 | 6 | 2 | 4 | |||
2․ Եթե Կարենի մտապահած թվի կրկնապատիկից հանենք 14 և արդյունքը բաժանենք 5-ի, կստանանք 60։ Ո՞ր թիվն է մտապահել Կարենը։
Տնային առաջադրանքներ.
1․ Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը։
174×5=870
x | 1 | 7 | 4 | |
5 | ||||
8 | 7 | 0 | ||
336×6=2016
x | 3 | 3 | 6 | ||
6 | |||||
2 | 0 | 1 | 6 | ||
466×24=11184
x | 4 | 6 | 6 | |||
2 | 4 | |||||
+ | 1 | 8 | 6 | 4 | ||
9 | 3 | 2 | ||||
1 | 1 | 1 | 8 | 4 | ||
555×555=308025
x | 5 | 5 | 5 | ||||||
5 | 5 | 5 | |||||||
+ | 2 | 7 | 7 | 5 | |||||
2 | 7 | 7 | 5 | ||||||
2 | 7 | 7 | 5 | ||||||
3 | 0 | 8 | 0 | 2 | 5 | ||||
642×704=451968
x | 6 | 4 | 2 | ||||||
7 | 0 | 4 | |||||||
+ | 2 | 5 | 6 | 8 | |||||
0 | 0 | 0 | |||||||
4 | 4 | 9 | 4 | ||||||
4 | 5 | 1 | 9 | 6 | 8 | ||||
1932×126=243432
x | 1 | 9 | 3 | 2 | |||||
1 | 2 | 6 | |||||||
+ | 1 | 1 | 5 | 9 | 2 | ||||
3 | 8 | 6 | 4 | ||||||
1 | 9 | 3 | 2 | ||||||
2 | 4 | 3 | 4 | 3 | 2 | ||||
2․ Եթե Դավիթի մտապահած թվին ավելացնենք 2 և ստացված գումարը փոքրացնենք 5 անգամ, ապա կստանանք 34։ Գտե՛ք Դավիթի մտապահված թիվը։